OCT (optyczna koherentna tomografia), nowoczesna diagnostyka okulistyczna

OCT (optyczna koherentna tomografia) - wprowadzeniu tej nowoczesnej techniki diagnostycznej schorzeń oka towarzyszyły następujące określenia: „biopsja bez operacji, badanie in vivo z wielką rozdzielczością, bezbolesne obrazowanie przekroju tkanki”. Oto określenia, jakie towarzyszyły wprowadzeniu optycznej koherentnej tomografii.
Powyższe sformułowania odzwierciedlają innowacyjność, bardzo dużą dokładność i jednocześnie bezinwazyjny charakter nowej metody.
Badanie wykorzystywane jest w okulistyce do obrazowania poszczególnych warstw siatkówki, obrazowania tarczy nerwu wzrokowego oraz przedniego odcinka gałki ocznej. Wprowadzona została w 1992 roku. Metoda polega na komputerowej analizie wiązek światła wysyłanych przez tomograf , a następnie odbitych od badanych struktur. W efekcie otrzymujemy obraz badanych struktur w postaci skanów.
Skan jest obrazem siatkówki wyświetlanym na monitorze urządzenia w rzeczywistym
czasie badania i przedstawianym za pomocą zestawu kolorów.
Dany kolor informuje o tym, w jakim stopniu światło uległo rozproszeniu po uprzednim
odbiciu.

Zasada interferometrii używana w badaniu optycznej koherentnej tomografii wykorzystywana jest od wielu lat w badaniach ultrasonograficznych (USG). Zastosowanie promieni świetlnych w OCT pozwoliło uzyskać rozdzielczość dziesięciokrotnie większą w porównaniu z USG. Pozwoliło także na wykonywanie badań w krótkim czasie, kilku sekund (duża prędkość fali świetlnej). To zupełnie nowa jakość w dziedzinie diagnostyki, według niektórych wręcz rewolucyjna.
Ograniczeniem optycznej koherentnej tomografii jest niewielki zakres penetracji promieni światła w głąb oka, wynoszący 2-3 mm. Wystarcza to na obrazowanie siatkówki, struktury leżące głębiej na obecnym poziomie technicznym używanych aparatów nie zostają uwidocznione podczas badania.

Zastosowanie badania OCT

Jest to obecnie najnowocześniejsza metoda diagnostyczna chorób siatkówki. Uwidacznia poszczególne warstwy siatkówki, a badający ma możliwość oceny kształtu oraz pomiaru struktur.
Odniesienie do normatywnej bazy danych uwidacznia zmiany w odniesieniu do wieku
i występowania zmian w stosunku do przeciętnych wartości w populacji. Wszystko to czyni OCT bardzo skutecznym narzędziem diagnostycznym w schorzeniach centralnej części siatkówki, jak:

- otwory w plamce,
- zwyrodnienia siatkówki, zwłaszcza związane z wiekiem (z ang.AMD),
- wysoka krótkowzroczność,
- zmiany siatkówki w przebiegu histoplazmozy,
- cysty siatkówki,
- retinopatia cukrzycowa,
- zakrzep żyły środkowej siatkówki.

Badanie nieinwazyjne, umożliwiające łatwą archiwizację wyników badań oraz porównanie badań wykonanych w różnym czasie. Niczym badanie histologiczne obrazuje poszczególne warstwy siatkówki. Podkreślić należy szczególną przydatność optycznej tomografii w diagnostyce schorzeń będących głównymi przyczynami utraty wzroku tj. zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, retinopatia cukrzycowa, jaskra.

Optyczny koherentny tomograf, pozwala na wybór skanów służących do wczesnej diagnostyki jaskry. Obrazują one tarczę nerwu wzrokowego oraz warstwę włókien nerwowych wokół tarczy.
Jaskra to choroba, w której dochodzi na skutek wielu czynników do systematycznego zaniku nerwu wzrokowego, zwykle w sposób podstępny, bezobjawowy w wczesnych fazach.
Uszkodzenie nerwu wzrokowego jest nieodwracalne, powoduje stopniowe zawężanie pola widzenia, w skrajnych, nie leczonych przypadkach prowadzi do ślepoty.
Jedne z pierwszych symptomów to widoczne podczas badania OCT charakterystyczna zmiana morfologii tarczy n. II i zmniejszenie grubości warstwy włókien nerwowych wokół tarczy.
Wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia zwiększa znacznie szanse zachowania widzenia.

Lek. med. specjalista chorób oczu Janusz Damek
zastępca kierownika medycznego NZOZ KLINIKA OKULUS w Bielsku Białej.

Zobacz więcej >>